Η Γη έχει εισέλθει σε μια ζοφερή νέα κλιματική πραγματικότητα. Ο πλανήτης έχει επισήμως ξεπεράσει το πρώτο του κλιματικό σημείο καμπής. Η ασταμάτητη αύξηση της θερμότητας στους ωκεανούς έχει πλέον ωθήσει τα κοράλλια παγκοσμίως πέρα από τα όριά τους προκαλώντας πρωτοφανή μαζικό αφανισμό των υφάλων και απειλώντας τα μέσα διαβίωσης σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων σύμφωνα με την Έκθεση για τα Παγκόσμια Σημεία Καμπής 2025.
Ακόμη και στο πιο αισιόδοξο σενάριο μελλοντικής υπερθέρμανσης όπου η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας δεν ξεπερνά τους 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα όλοι οι ύφαλοι θερμών υδάτων είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα περάσουν το σημείο χωρίς επιστροφή. Αυτό το καθιστά «μία από τις πιο επείγουσες οικολογικές απώλειες που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα» σύμφωνα με την έκθεση.
«Από το 2023, έχουμε παρακολουθήσει πάνω από έναν χρόνο θερμοκρασιών που υπερβαίνουν τους 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον προβιομηχανικό μέσο όρο. Η υπέρβαση του ορίου των 1,5 βαθμών Κελσίου φαίνεται πλέον σχεδόν αναπόφευκτη και μπορεί να συμβεί γύρω στο 2030. Αυτό βάζει τον κόσμο σε μια επικίνδυνη ζώνη αυξανόμενων κινδύνων και διαδοχικών σημείων καμπής» ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο Στιβ Σμιθ γεωγράφος στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ.
Τα σημεία καμπής είναι ουσιαστικά σημεία μη επιστροφής, που ωθούν τη Γη σε ένα νέο κλιματικό καθεστώς, το οποίο με τη σειρά του προκαλεί αλυσιδωτές επιπτώσεις. Ανάλογα με το πόσο θα αυξηθεί η θερμοκρασία τις επόμενες δεκαετίες, ο κόσμος θα μπορούσε να δει:
* εκτεταμένη κατάρρευση του Αμαζονίου
* λιώσιμο των παγοκαλυμμάτων της Γροιλανδίας και της Δυτικής Ανταρκτικής
* κατάρρευση του Ατλαντικού Ρεύματος Κυκλοφορίας (AMOC), ενός ζωτικού θαλάσσιου ρεύματος που ρυθμίζει το κλίμα του πλανήτη
«Φαινόμενο ντόμινο»
Η παγκόσμια υπερθέρμανση έχει ήδη ξεπεράσει τα όρια ανθεκτικότητας των κοραλλιογενών υφάλων, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Με βάση τις τρέχουσες πολιτικές, η θερμοκρασία αναμένεται να φτάσει περίπου στους 3° βαθμούς Κελσίου μέσα στις επόμενες δεκαετίες, πυροδοτώντας την κατάρρευση του παγοκαλύμματος της Δυτικής Ανταρκτικής την υποχώρηση των ορεινών παγετώνων και την αποσταθεροποίηση των ωκεάνιων ρευμάτων της Γροιλανδίας.
Η τύχη του Αμαζονίου εξαρτάται τόσο από την αύξηση της θερμοκρασίας όσο και από τα ποσοστά αποψίλωσης ενώ η μελλοντική κυκλοφορία του Ατλαντικού παραμένει αβέβαιη.
Έχουν περάσει δέκα χρόνια από τη Συμφωνία του Παρισιού όπου σχεδόν όλα τα κράτη του κόσμου δεσμεύτηκαν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ώστε να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100 ιδανικά κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Τάνια Στιλ διευθύνουσα σύμβουλος του World Wildlife Fund UK. «Βλέπουμε μια οπισθοδρόμηση των δεσμεύσεων για το κλίμα και το περιβάλλον, τόσο από κυβερνήσεις όσο και από επιχειρήσεις».
Η έκθεση είναι η δεύτερη συνολική αξιολόγηση των σημείων καμπής, που δημοσιεύεται από διεθνή κοινοπραξία άνω των 200 επιστημόνων από 25 και πλέον ιδρύματα. Η ημερομηνία δημοσίευσης δεν είναι τυχαία: στις 13 Οκτωβρίου, υπουργοί από όλο τον κόσμο συγκεντρώνονται στο Μπελέμ της Βραζιλίας για διαπραγματεύσεις ενόψει της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30).
Το 2024 καταγράφηκαν περίπου 150 ακραία καιρικά φαινόμενα χωρίς προηγούμενο, συμπεριλαμβανομένης της χειρότερης ξηρασίας στον Αμαζόνιο. Το γεγονός ότι η διάσκεψη διεξάγεται κοντά στην «καρδιά» του τροπικού δάσους είναι μια ευκαιρία να τονιστεί το επικείμενο σημείο καμπής. Η αποψίλωση μόλις 22% του Αμαζονίου αρκεί για να μειώσει το όριο θερμοκρασίας του σημείου καμπής στους 1,5 βαθμούς Κελσίου ενώ σήμερα η αποψίλωση έχει φτάσει ήδη το 17%.
Μια αχτίδα ελπίδας
Υπάρχει, ωστόσο, και μια θετική εξέλιξη, σύμφωνα με τον Σμιθ: «Έχουμε ξεπεράσει τουλάχιστον ένα σημαντικό θετικό σημείο καμπής στο ενεργειακό σύστημα».
Οι θετικές μεταβάσεις αυτές πυροδοτούν αλυσιδωτές βελτιώσεις, όπως η ταχεία διάδοση των καθαρών τεχνολογιών, των ηλεκτρικών οχημάτων και των φωτοβολταϊκών. Ταυτόχρονα, το κόστος των μπαταριών μειώνεται σημαντικά, ενισχύοντας αυτή τη δυναμική. Ωστόσο, το ζήτημα δεν είναι πια μόνο η μείωση των εκπομπών ή η αφαίρεση άνθρακα από την ατμόσφαιρα, επισημαίνει η Μαντζάνα Μιλκορέιτ, πολιτική επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Όσλο.
«Χρειαζόμαστε μια ριζική αλλαγή παραδείγματος στο πώς οι κυβερνήσεις προσεγγίζουν την κλιματική κρίση», τονίζει. Οι σημερινές πολιτικές και διεθνείς συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας του Παρισιού, σχεδιάστηκαν για σταδιακές, γραμμικές αλλαγές, όχι για αιφνίδιες, αλυσιδωτές κρίσεις σε πολλαπλά επίπεδα ταυτόχρονα.
Η έκθεση προτείνει άμεσες ενέργειες:
* Μείωση εκπομπών μεθανίου και μαύρου άνθρακα,
* Ενίσχυση των προσπαθειών αφαίρεσης άνθρακα από την ατμόσφαιρα,
* Βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού και πολιτικές προσαρμογής για να αντιμετωπιστούν πολλαπλές κλιματικές επιπτώσεις ταυτόχρονα.
«Το μήνυμά μας είναι σαφές. Αυτό που έχουμε τώρα δεν είναι αρκετό. Το έργο είναι δύσκολο, αλλά δεν μπορούμε να αποστρέψουμε το βλέμμα μας» λέει η Μιλκορέιτ. Η ίδια ελπίζει ότι η έκθεση θα κινητοποιήσει τους πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά είτε με συνειδητές επιλογές κατανάλωσης, είτε με τη διάδοση του μηνύματος ότι ο χρόνος για δράση είναι τώρα. «Ακόμη και το να έχει κάποιος το θάρρος να μείνει αντιμέτωπος με αυτή την πραγματικότητα είναι μια μορφή δράσης» καταλήγει.
Naftemporiki.gr
The post Η Γη «ξεπέρασε το πρώτο κλιματικό σημείο καμπής» με θύματα τα κοράλλια appeared first on SciNews.eu.
