Όπως η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, έτσι και οι περισσότεροι πλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί εκτός του ηλιακού μας συστήματος περιστρέφονται γύρω από ένα άστρο-ξενιστή. Ωστόσο, υπάρχουν και πλανήτες που κινούνται μόνοι τους, γνωστοί ως «πλανήτες-αλήτες». Αν και η προέλευσή τους παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη, οι αστρονόμοι εντόπισαν πρόσφατα έναν τέτοιο πλανήτη σε νεαρή ηλικία, παρέχοντας νέες πληροφορίες για αυτούς τους μοναχικούς κόσμους.
Ο «πλανήτης-αλήτης», ονομαζόμενος Cha 1107-7626, έχει μάζα περίπου πέντε έως δέκα φορές μεγαλύτερη από τον Δία, τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια μιας έντονης φάσης ανάπτυξης στο κέντρο ενός δίσκου αερίου και σκόνης, σχηματιζόμενος με τρόπο παρόμοιο με έναν νεαρό αστέρα, καθώς απορροφούσε το περιβάλλον υλικό του με ρυθμό που δεν είχε καταγραφεί ποτέ ξανά σε αντικείμενο αυτού του είδους.
Στην κορύφωσή του, τον Αύγουστο, κατανάλωνε υλικό με ρυθμό έξι δισεκατομμυρίων τόνων ανά δευτερόλεπτο, περίπου οκτώ φορές ταχύτερα σε σχέση με λίγους μήνες νωρίτερα.
«Η έκρηξη που παρατηρήσαμε είναι εξαιρετική, παρόμοια με τις πιο έντονες φάσεις ανάπτυξης που βλέπουμε σε νεαρούς αστέρες. Αποκαλύπτει ότι οι ίδιες φυσικές διαδικασίες που οδηγούν στη δημιουργία αστέρων μπορούν να συμβούν και σε πλανητική κλίμακα», δήλωσε ο αστρονόμος Víctor Almendros-Abad από το Αστεροσκοπείο INAF του Παλέρμο στην Ιταλία, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Astrophysical Journal Letters.
Ο πλανήτης εκτιμάται ότι είναι μόλις ένα έως δύο εκατομμύρια ετών, πολύ νεαρός με αστρονομικά κριτήρια, ενώ φαίνεται να βρίσκεται στα τελικά στάδια σχηματισμού του και δεν αναμένεται να αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη μάζα. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι ισχυρά μαγνητικά πεδία κατευθύνουν υλικό από τον περιστρεφόμενο δίσκο προς τον πλανήτη, φαινόμενο που μέχρι σήμερα είχε παρατηρηθεί μόνο σε αστέρες.
Η παρατήρηση έγινε με το «Very Large Telescope» της Ευρωπαϊκής Νότιας Αστρονομικής Παρατηρησιακής Υπηρεσίας (ESO) στη Χιλή. Ο Cha 1107-7626 βρίσκεται στον γαλαξία μας, τον Γαλαξία της Ανδρομέδας, σε απόσταση περίπου 620 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό Χαμαιλέων.
Οι πλανήτες-αλήτες, ή αντικείμενα πλανητικής μάζας που αιωρούνται ελεύθερα, συνήθως έχουν μάζα μερικές φορές μεγαλύτερη από τον Δία και δεν συνδέονται βαρυτικά με κανένα άστρο. «Ο τρόπος σχηματισμού τους παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Belinda Damian, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του St Andrews στη Σκωτία.
Θεωρητικά, σύμφωνα με τη Damian, μπορούν να σχηματιστούν όπως τα αστέρια, μέσω κατάρρευσης ενός μοριακού νέφους αερίου και σκόνης, ή όπως ένας κανονικός πλανήτης σε δίσκο γύρω από έναν νεογέννητο αστέρα, μόνο για να εκδιωχθούν αργότερα από το πλανητικό σύστημα.
Παρά το γεγονός ότι ο Cha 1107-7626 είναι ένας γιγάντιος αέριος πλανήτης όπως ο Δίας και όχι ένας βραχώδης κόσμος σαν τη Γη, σχηματίζεται με τρόπο παρόμοιο με ένα αστέρι, αλλά δεν θα αποκτήσει ποτέ μάζα αρκετή για να ξεκινήσει σύντηξη υδρογόνου στον πυρήνα του. Αντίστοιχα, αντικείμενα όπως οι καφέ νάνοι σχηματίζονται με τον ίδιο τρόπο, αλλά δεν γίνονται αστέρες.
«Πρόκειται για μια πραγματικά συναρπαστική ανακάλυψη, γιατί συνήθως θεωρούμε τους πλανήτες ήρεμα και σταθερά σώματα, αλλά τώρα βλέπουμε ότι αυτά τα αντικείμενα μπορούν να είναι δυναμικά όπως οι αστέρες στα πρώιμα στάδιά τους», πρόσθεσε η Damian. «Θολώνει τα όρια ανάμεσα σε αστέρες και πλανήτες και μας δίνει μια γεύση από τις πρώτες φάσεις σχηματισμού των πλανητών-αλήτων».
tanea.gr
The post «Πλανήτης-αλήτης» τρώει έξι δισεκατομμύρια τόνους ύλη το δευτερόλεπτο – Όταν οι πλανήτες γίνονται… αστέρια appeared first on SciNews.eu.
