Το επίπεδο οξίνισης των ωκεανών έχει ξεπεράσει πλέον το όριο που θεωρείται συμβατό με σταθερά και βιώσιμα οικοσυστήματα, σύμφωνα με νέα ανακοίνωση ινστιτούτου ερευνών. Συγκεκριμένα, επτά από τα εννέα λεγόμενα «όρια του πλανήτη» έχουν ήδη υπερβεί τα ασφαλή επίπεδα, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία στους επιστήμονες.
Η έννοια των «ορίων του πλανήτη» καθιερώθηκε το 2009 από μία ομάδα τριάντα ερευνητών, οι οποίοι τότε εκτιμούσαν ότι η ανθρωπότητα είχε παραβιάσει τουλάχιστον τρία από αυτά. Ωστόσο, οι ετήσιοι απολογισμοί του Ινστιτούτου Ερευνών για το Κλίμα του Πότσνταμ (PIK) καταγράφουν συνεχή υποβάθμιση της κατάστασης. Ο φετινός απολογισμός δείχνει πως το όριο της οξίνισης των ωκεανών έχει μόλις ξεπεραστεί, ενώ οι ερευνητές προειδοποιούν για περαιτέρω επιδείνωση.
Βασική αιτία της οξίνισης θεωρείται η απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα (CO2), το οποίο παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι περίπου το 30% του πλεονάζοντος CO2 που απελευθερώθηκε από τις ανθρώπινες δραστηριότητες έχει απορροφηθεί από τους ωκεανούς.
Η διαπίστωση πως το όριο ξεπεράστηκε οφείλεται τόσο στη συνεχιζόμενη αύξηση της οξίνισης όσο και στη βελτίωση των δεδομένων και στην αναθεώρηση των υπολογισμών από την επιστημονική κοινότητα.
Ποια όρια του πλανήτη έχουν ήδη ξεπεραστεί
Εκτός από την οξίνιση των ωκεανών, τα υπόλοιπα έξι όρια που έχουν παραβιαστεί αφορούν την κλιματική αλλαγή (συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα), την ακεραιότητα της βιόσφαιρας (εξαφάνιση ειδών και υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων), τη χρήση γης (αποψίλωση δασών), τον κύκλο του γλυκού νερού (περιοχές που πλήττονται από ξηρασία ή πλημμύρες), τους βιογεωχημικούς κύκλους (υπερβολική χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων), καθώς και την εισαγωγή νέων οντοτήτων στη βιόσφαιρα (όπως πλαστικά και άλλα βιομηχανικά χημικά προϊόντα). Μόνο δύο όρια παραμένουν εντός ασφαλών επιπέδων: τα αερολύματα στην ατμόσφαιρα και το επίπεδο του όζοντος στη στρατόσφαιρα.
Σημασία του pH και οι επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα
Το επίπεδο οξύτητας του ωκεανού μετριέται με το pH, με καθοριστικό δείκτη τη συγκέντρωση αραγωνίτη, ενός μετάλλου απαραίτητου για τη ζωή κοραλλιών και οστρακόδερμων. Όσο αυξάνεται η οξίνιση, ο αραγωνίτης διαλύεται ταχύτερα, απειλώντας σοβαρά τη θαλάσσια ζωή. Το ασφαλές όριο είχε τεθεί στο 80% της συγκέντρωσης που ίσχυε πριν τη βιομηχανική εποχή, όμως οι ωκεανοί έχουν υποχωρήσει κάτω από αυτό το επίπεδο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το pH στην επιφάνεια του ωκεανού έχει μειωθεί κατά περίπου 0,1 μονάδα από την αρχή της βιομηχανικής εποχής, γεγονός που αντιστοιχεί σε αύξηση της οξύτητας κατά 30-40%.
Οι μεταβολές αυτές απειλούν οργανισμούς με κελύφη ή σκελετό από ανθρακικό ασβέστιο, όπως τα κοράλλια, τα μαλάκια και είδη που είναι κρίσιμα για το πλαγκτόν. Η σταδιακή εξαφάνιση αυτών των οργανισμών μπορεί να προκαλέσει σημαντικές διαταραχές στην τροφική αλυσίδα.
Έκκληση για άμεση δράση
Η παρουσίαση του απολογισμού για το 2025 έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης από τη Νέα Υόρκη, στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Σε ερώτηση για τη στάση των ΗΠΑ σχετικά με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο διευθυντής του PIK, Γιόχαν Ρόκστρεμ, σχολίασε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν διαθέτει υποστήριξη από αξιόπιστους επιστήμονες.
«Χρειαζόμαστε οι κυβερνήσεις να ακούσουν την επιστήμη», τόνισε ο πρώην πρόεδρος της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος, ενώ η πρώην πρόεδρος της Ιρλανδίας Μέρι Ρόμπινσον υπογράμμισε την ανάγκη κάθε εθνικός προϋπολογισμός, σχέδιο ασφαλείας ή εμπορική συμφωνία να λαμβάνει υπόψη τα όρια του πλανήτη.
Οι ωκεανοί, που καλύπτουν το 70% της επιφάνειας της Γης, συγκεντρώνουν το 97% του νερού του πλανήτη, αποτελώντας κρίσιμο πυλώνα για τη διατήρηση της ζωής και την ισορροπία των οικοσυστημάτων.
Πηγή:tanea.gr
The post Συναγερμός για τον πλανήτη: Επτά από τα εννέα όρια του έχουν ξεπεραστεί appeared first on SciNews.eu.
