Του Kingsley Wheaton*
Η τεχνολογία αναδιαμορφώνει πολλές πτυχές της κοινωνίας — και αυτό περιλαμβάνει και τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν να καταναλώνουν προϊόντα καπνού και νικοτίνης. Χάρη στην καινοτομία, οι ενήλικοι καπνιστές, που διαφορετικά θα συνέχιζαν να καπνίζουν, μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν προϊόντα νικοτίνης χωρίς την καύση του καπνού, μειώνοντας σημαντικά την έκθεσή τους σε επιβλαβείς χημικές ουσίες.
Η προσπάθεια εύρεσης καλύτερων εναλλακτικών λύσεων σε σχέση με το παραδοσιακό κάπνισμα δεν είναι καινούργια. Εδώ και δεκαετίες γίνονται προσπάθειες για τη μείωση της βλάβης που σχετίζεται με το κάπνισμα, μέσω της επεξεργασίας του καπνού, διαφορετικών μειγμάτων και φίλτρων. Κατά καιρούς, ακαδημαϊκοί υποστήριξαν ότι οι άνθρωποι καπνίζουν για τη νικοτίνη αλλά πεθαίνουν από την έκθεση στις χιλιάδες χημικές ουσίες του καπνού του τσιγάρου. Αυτό οδήγησε σε προτάσεις για μείωση της πίσσας, διατηρώντας τα επίπεδα νικοτίνης. Ωστόσο, όλες αυτές οι μέθοδοι παρουσίαζαν σημαντικές προκλήσεις.
Πριν από είκοσι περίπου χρόνια, σημειώθηκε μια καθοριστική στιγμή: τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή προϊόντα ατμίσματος αναπτύχθηκαν από τον Hon Lik και έγιναν εμπορικά διαθέσιμα για πρώτη φορά — μια απλή αλλά ευφυής εφεύρεση. Συνήθως, τα προϊόντα αυτά αποτελούνται από μια συσκευή με μπαταρία που θερμαίνει ένα υγρό για να παράγει ένα εισπνεόμενο αερόλυμα, γνωστό ως ατμός. Αν και τα υγρά περιέχουν συνήθως νικοτίνη, τα προϊόντα ατμίσματος δεν περιέχουν καπνό.
Λόγω της παρόμοιας τελετουργίας τους με το κάπνισμα, οι ενήλικοι καπνιστές άρχισαν να υιοθετούν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως εναλλακτική λύση.
Έκτοτε, έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις στην καινοτομία των προϊόντων ατμίσματος και στην ανάπτυξη άλλων επιλογών χωρίς καύση. Σήμερα, εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 115 εκατομμύρια ενήλικες καταναλωτές προϊόντων χωρίς καύση: 65 εκατομμύρια χρησιμοποιούν προϊόντα ατμίσματος, 40 εκατομμύρια θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και 10 εκατομμύρια σακουλάκια νικοτίνης.
Η λέξη-κλειδί είναι χωρίς καύση. Χωρίς την καύση του καπνού —μια διαδικασία που δημιουργεί πολύπλοκες χημικές αντιδράσεις— τα προϊόντα χωρίς καύση μπορούν να παράγουν σημαντικά λιγότερες τοξικές ουσίες από τον καπνό των τσιγάρων, ανάλογα με το προϊόν. Στις κλινικές μας μελέτες, η πλήρης μετάβαση σε προϊόντα χωρίς καύση δείχνει στατιστικά σημαντική μείωση της έκθεσης σε επιβλαβείς χημικές ουσίες και ευνοϊκές αλλαγές σε βιοδείκτες πιθανής βλάβης, σε σύγκριση με τη συνέχιση του καπνίσματος.
Η ενθάρρυνση των ενήλικων καπνιστών, που διαφορετικά θα συνέχιζαν να καπνίζουν, να στραφούν πλήρως σε εναλλακτικά προϊόντα με μειωμένο προφίλ κινδύνου είναι μια πολιτική δημόσιας υγείας γνωστή ως Μείωση της Βλάβης από τον Καπνό του τσιγάρου. Ουσιαστικά, αν μια συμπεριφορά είναι επικίνδυνη και δεν μπορεί να αποφευχθεί πλήρως, τότε μέσα από τη μείωση του κινδύνου μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα για τον πληθυσμό.
Χώρες που έχουν υιοθετήσει αυτήν την προσέγγιση έχουν δει μεγαλύτερη μείωση στη συχνότητα του καπνίσματος. Ενδεικτικά: η Ιαπωνία με τα θερμαινόμενα προϊόντα, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νέα Ζηλανδία και οι ΗΠΑ με τα προϊόντα ατμίσματος, και η Σουηδία με τα σακουλάκια νικοτίνης και καπνού.
Η Σουηδία αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ξεκίνησε τη Μείωση της Βλάβης από τον Καπνό του τσιγάρου πριν από τις περισσότερες χώρες, υιοθετώντας τα προϊόντα χωρίς καύση. Σήμερα έχει το χαμηλότερο ποσοστό καπνίσματος στην ΕΕ (5,4%) και το χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα, της τραχείας, των βρόγχων και της στοματικής κοιλότητας.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αν περισσότερες χώρες ακολουθούσαν το παράδειγμα της Σουηδίας και τα ποσοστά θνησιμότητας της εφαρμόζονταν σε όλη την ΕΕ, θα μπορούσαν να σωθούν 3,5 εκατομμύρια ζωές την επόμενη δεκαετία.
Απαιτείται καλά μελετημένη και προοδευτική ρύθμιση για να αξιοποιηθεί πλήρως η ευκαιρία που προσφέρουν τα προϊόντα χωρίς καύση. Οι ενήλικοι καπνιστές πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα προϊόντα και σε ακριβείς πληροφορίες για τον σχετικό τους κίνδυνο, ώστε να μπορούν να κάνουν μια ενημερωμένη επιλογή.
Είναι αξιοσημείωτο ότι εκτιμάται πως το 80% των προϊόντων ατμίσματος σε αρκετές μεγάλες αγορές είναι παράνομα ή μη συμμορφούμενα. Αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα — διαφορετικά, κινδυνεύει να υπονομεύσει την κατηγορία και να εμποδίσει την πλήρη δυναμική της Μείωσης της Βλάβης από τον Καπνό του τσιγάρου.
Γι’ αυτό ζητούμε μέτρα για τη διασφάλιση προϊόντων υψηλών προδιαγραφών, την πρόληψη της πρόσβασης από ανηλίκους και την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου, με αυστηρή επιβολή και κυρώσεις για όσους παραβιάζουν τους κανόνες.
Για να υποστηρίξει τον ενημερωμένο διάλογο και να καταστήσει την επιστήμη πίσω από τη Μείωση της Βλάβης από τον Καπνό του τσιγάρου πιο προσβάσιμη, η BAT παρουσίασε πρόσφατα την πλατφόρμα Omni™, η οποία φέρνει κοντά ερευνητές, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και το κοινό για να μοιραστούν γνώσεις και να εξετάσουν τεκμηριωμένες λύσεις. Ενθαρρύνω τους αναγνώστες να επισκεφθούν το www.asmokelessworld.com, να εξετάσουν τα στοιχεία και να συμμετέχουν στη συζήτηση.
Είναι προς το συμφέρον όλων να μειωθούν οι επιπτώσεις στην υγεία που σχετίζονται με το κάπνισμα. Η αντιμετώπιση ενός τόσο σημαντικού κοινωνικού ζητήματος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω ανοιχτού διαλόγου, επιστημονικής τεκμηρίωσης και συνεργασίας.