Επιστήμονες κατέγραψαν για πρώτη φορά τη στιγμή που το ωστικό κύμα μιας έκρηξης σουπερνόβα διαπερνά την επιφάνεια ενός ετοιμοθάνατου άστρου, αποκαλύπτοντας αυτό που φαίνεται να είναι μια εκπληκτικά συμμετρική έκρηξη. Η παρατήρηση αυτής της φάσης με λεπτομέρεια ήταν έως τώρα εξαιρετικά δύσκολη καθώς είναι σπάνιο να εντοπιστεί μια έκρηξη σουπερνόβα αρκετά νωρίς και τα τηλεσκόπια να προλάβουν να εστιάσουν πάνω της και όταν αυτό έχει επιτευχθεί το άστρο που εκρήγνυται ήταν πλέον σε μεγάλη απόσταση.
Έτσι όταν η σουπερνόβα 2024ggi εξερράγη στις 10 Απριλίου 2024 στον σπειροειδή γαλαξία NGC 3621 που βρίσκεται σε απόσταση 22 εκατομμυρίων ετών φωτός στον αστερισμό της Ύδρας ο αστρονόμος Γι Γιανγκ του Πανεπιστημίου Tsinghua στο Πεκίνο ήξερε ότι έπρεπε να δράσει αμέσως. Μαζί με τη διεθνή ερευνητική του ομάδα από την Κίνα, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τις Ηνωμένες Πολιτείες ζήτησαν επειγόντως χρόνο παρατήρησης στο Very Large Telescope (VLT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή, προκειμένου να παρακολουθήσουν το σουπερνόβα.
Μόλις 26 ώρες μετά την αρχική ανακάλυψη του σουπερνόβα από τις κάμερες του παγκόσμιου συστήματος ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System), το VLT άρχισε να παρέχει δεδομένα. «Οι πρώτες παρατηρήσεις του VLT κατέγραψαν τη φάση κατά την οποία η ύλη, που επιταχύνθηκε από την έκρηξη κοντά στο κέντρο του άστρου, εκτινάχθηκε διαπερνώντας την επιφάνειά του. Για μερικές ώρες μπορέσαμε να παρατηρήσουμε ταυτόχρονα τη γεωμετρία του άστρου και της έκρηξης του κάτι που δεν είχε ξαναγίνει ποτέ» δήλωσε ο Ντίντριχ Μπάαντε του ESO.
Το άστρο που εξερράγη ως σουπερνόβα ήταν ένας τεράστιος ερυθρός υπεργίγαντας, με μάζα 12 έως 15 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου. Τέτοια άστρα πεθαίνουν όταν παύουν να πραγματοποιούν πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης στον πυρήνα τους. Τότε ο πυρήνας καταρρέει βαρυτικά σχηματίζοντας ένα άστρο νετρονίων.
Τα εξωτερικά στρώματα του άστρου πέφτουν προς τον πυρήνα και στη συνέχεια αναπηδούν προς τα έξω, προκαλώντας μια γιγάντια έκρηξη που διαλύει ολόκληρο το άστρο. Καθώς το άστρο σκίζεται από μέσα προς τα έξω, αρχίζει να λάμπει όλο και πιο έντονα. Ωστόσο επειδή ένας ερυθρός υπεργίγαντας είναι τεράστιος σε μέγεθος — με ακτίνα περίπου 250 εκατομμύρια χιλιόμετρα δηλαδή 500 φορές την ακτίνα του Ήλιου — χρειάστηκε περίπου μία ολόκληρη ημέρα για να διαπεράσει το ωστικό κύμα την ορατή επιφάνειά του.
Naftemporiki.gr
The post Για πρώτη φορά καταγράφεται live το ωστικό κύμα μιας έκρηξης σουπερνόβα appeared first on SciNews.eu.
