Ένας διαφανής, κυλινδρικός πυρήνας πάγου ηλικίας τουλάχιστον 1,5 εκατομμυρίου ετών έφτασε στη Βρετανία και πρόκειται να λιώσει – κυριολεκτικά και μεταφορικά – το παρελθόν του πλανήτη.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC το «κομμάτι» αυτό της Ανταρκτικής, που θεωρείται ο αρχαιότερος πάγος που έχει συλλεχθεί ποτέ στη Γη, φιλοξενεί πληροφορίες που μπορεί να ανατρέψουν όσα γνωρίζουμε για την κλιματική αλλαγή.
Ο πάγος αυτός εξορύχθηκε σε βάθος 2,8 χιλιομέτρων, κοντά στον γαλλοϊταλικό σταθμό Concordia στην ανατολική Ανταρκτική, και μεταφέρθηκε με ειδικά φορτηγά-ψυγεία στο Cambridge, στο εργαστήριο του Βρετανικού Ινστιτούτου Ανταρκτικής Έρευνας (BAS), όπου και θα λιώσει σταδιακά, μέσα σε 7 εβδομάδες.
«Πρόκειται για μια εντελώς άγνωστη περίοδο της ιστορίας της Γης», εξηγεί η δρ Λιζ Τόμας, επικεφαλής της έρευνας. Πράγματι, οι επιστήμονες δεν έχουν μέχρι σήμερα άμεσες κλιματικές μετρήσεις για εποχές που ξεπερνούν τις 800.000 χρόνια πριν. Ο νέος πάγος ίσως καλύπτει ακόμη και 1,5 εκατομμύριο χρόνια.
Τι κρύβει ο αρχαίος πάγος
Καθώς ο πάγος θα λιώνει αργά σε ένα ειδικό εργαστήριο με θερμοκρασία -23°C, θα απελευθερώνει εγκλωβισμένο αρχαίο σκόνη, τέφρα από ηφαιστειακές εκρήξεις και μικροσκοπικά θαλάσσια φύκη (διάτομα), στοιχεία που παρέχουν ενδείξεις για τη θερμοκρασία, τους ανέμους και την ατμόσφαιρα του παρελθόντος. Επίσης, η σύσταση των παγιδευμένων φυσαλίδων αέρα μπορεί να δείξει τη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) σε εποχές που ενδεχομένως ήταν εξίσου ή και πιο θερμές από τη σημερινή.
Η ανάλυση των δεδομένων θα γίνει με ειδικά όργανα, όπως ο μαζικός φασματογράφος επαγωγικής συζευγμένης πλάσματος (ICPMS), που μπορεί να ανιχνεύσει περισσότερα από 20 στοιχεία και ιχνοστοιχεία: σπάνιες γαίες, άλατα, θαλάσσια στοιχεία, ακόμη και ίχνη παλαιών ηφαιστειακών εκρήξεων.
Πίσω στο μυστηριώδες κλιματικό «άλμα»
Ένα από τα πιο κρίσιμα ερωτήματα που φιλοδοξεί να απαντήσει η έρευνα, όπως επισημαίνει το BBC, αφορά τη Μετάβαση του Μέσου Πλειστόκαινου (Mid-Pleistocene Transition), μια αινιγματική αλλαγή που συνέβη πριν από 800.000 έως 1,2 εκατομμύρια χρόνια.
Πριν από την αλλαγή αυτή, οι παγετώδεις και θερμές περίοδοι εναλλάσσονταν κάθε 41.000 χρόνια. Ξαφνικά όμως, οι κύκλοι αυτοί παρατάθηκαν στις 100.000 χρόνια. Οι αιτίες αυτής της μετάβασης παραμένουν άγνωστες. Ο αρχαίος πάγος μπορεί να κρύβει το «κλειδί» που θα φωτίσει αυτή την αλλαγή.
Παράλληλα, οι ερευνητές αναζητούν ενδείξεις για εποχές όπου η στάθμη της θάλασσας ήταν σημαντικά υψηλότερη από τη σημερινή, υποδηλώνοντας ότι τότε οι τεράστιοι πάγοι της Ανταρκτικής ήταν πολύ μικρότεροι. Η παρουσία σκόνης στον πάγο βοηθά να κατανοηθεί πώς και γιατί αυτοί οι παγετώνες συρρικνώθηκαν—ένα ζήτημα με άμεση σημασία για τον 21ο αιώνα.
Ένας διεθνής αγώνας με το χρόνο
Η αποστολή του πάγου από την Ανταρκτική στην Ευρώπη ήταν τεράστια επιχείρηση. Όπως εξηγεί το BBC χρειάστηκαν τέσσερις σεζόν γεώτρησης, με κόστη εκατομμυρίων ευρώ και τη συνεργασία επιστημόνων από τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ελβετία και άλλες χώρες.
Το δείγμα χωρίστηκε σε τεμάχια του ενός μέτρου, μεταφέρθηκε με πλοίο στην Ευρώπη και στη συνέχεια με ειδικά ψυχόμενα φορτηγά στο Cambridge και σε άλλα δύο εργαστήρια στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Ο μηχανικός Τζέιμς Βιλ, που συμμετείχε στη γεώτρηση, λέει: «Το να κρατάς στα χέρια σου, με διπλά γάντια, ένα κομμάτι πάγου που σχηματίστηκε πριν από 1,5 εκατ. χρόνια είναι απλώς απίστευτο».
Γιατί μας αφορά
Η διαφορά ανάμεσα στο σήμερα και τις παλιότερες εποχές με υψηλές συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου είναι ότι σήμερα η αύξηση αυτή είναι ανθρώπινη και αστραπιαία – μόλις μέσα σε 150 χρόνια. Αυτό καθιστά τον πλανήτη πεδίο άγνωστο για την επιστήμη.
Ο αρχαίος πάγος ίσως προσφέρει το ιστορικό προηγούμενο που χρειάζεται η επιστήμη για να καταλάβει ποια θα μπορούσε να είναι η φυσική «απάντηση» της Γης στις σημερινές συγκεντρώσεις CO₂.
Όπως λέει η δρ Τόμας στο BBC: «Το κλιματικό μας σύστημα έχει περάσει από αμέτρητες αλλαγές. Πρέπει να καταλάβουμε ποιοι είναι οι μηχανισμοί και τα κρίσιμα όρια που οδηγούν απότομα σε άλλες καταστάσεις».
Και αυτή η κατανόηση ίσως κρύβεται σε ένα διαυγές κομμάτι πάγου που λάμπει τόσο έντονα, ώστε μέσα του βλέπεις το χέρι σου.
ΠΗΓΗ: naftemporiki.gr
The post Πάγος 1,5 εκατ. ετών θα λιώσει για να αποκαλύψει τα μυστικά της Γης appeared first on SciNews.eu.
