Η επιβολή νέων δασμών από τις ΗΠΑ και η εντεινόμενη αβεβαιότητα αναμένεται να επηρεάσουν την Κύπρο με αποτέλεσμα το πιθανότερο να υπάρξει απόκλιση από το βασικό σενάριο της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ) για την ανάπτυξη το 2025, όπως ανέφερε ο Διοικητής της ΚΤΚ Χριστόδουλος Πατσαλίδης.
Σε δημόσια παρέμβασή του που αναρτήθηκε τη Δευτέρα στην ιστοσελίδα της ΚΤΚ, ο κ. Πατσαλίδης σημειώνει ότι η αβεβαιότητα που περιβάλλει την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας όχι μόνο επιμένει, αλλά και εντείνεται, με την εμφάνιση νέων, σύνθετων κινδύνων.
«Υπό αυτά τα δεδομένα, το ενδεχόμενο απόκλισης από το βασικό σενάριο καθίσταται πιθανότερο», εκτιμά.
Σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο της ΚΤΚ το οποίο καταρτίστηκε πριν από τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν στην επιβολή δασμών – ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ αναμένεται να διαμορφωθεί λίγο πιο πάνω από το 3% κατά την περίοδο 2025-2027. Την ίδια περίοδο, ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει γύρω στο μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.
«H επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ στην ΕΕ και άλλες χώρες και τα σχετικά αντίμετρα, αναμένεται να επηρεάσουν σε κάποιο βαθμό και την λυπριακή οικονομία. Η ΚΤΚ επεξεργάζεται σχετικά σενάρια στο πλαίσιο του Ευρωσυστήματος τα οποία θα ανακοινωθούν τον Ιούνιο του 2025», αναφέρει ο κ. Πατσαλίδης.
Πέραν των πιο πάνω κινδύνων, σημειώνει ότι οι κυβερνοαπειλές και οι επιθέσεις στις ψηφιακές υποδομές, σε συνδυασμό με τις πολιτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ ισχυρών κρατών, εντείνουν περαιτέρω το κλίμα αστάθειας. Παράλληλα, προσθέτει ότι η αναμενόμενη, αναγκαία ενίσχυση των αμυντικών δαπανών και η διαμόρφωση μιας νέας αμυντικής αρχιτεκτονικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, παρότι κρίσιμης σημασίας, ενδέχεται να συνοδευτούν από αυξημένες πιέσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Επιπλέον, επισημαίνει πως νέες απειλές εγείρονται για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και το διεθνές σύστημα πληρωμών, λόγω της εξάπλωσης ψηφιακών μέσων συναλλαγών όπως τα κρυπτοστοιχεία. Τέλος, αναφέρει ότι η κλιματική αλλαγή συνεχίζει να αποτελεί απειλή για τη σταθερότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας.
Ο Διοικητής σημειώνει αναφορές και αναλύσεις που προειδοποιούν για αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και πιθανή ανακοπή της αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού ή ακόμη και για την εμφάνιση στασιμοπληθωρισμού, ενώ προσθέτει ότι οι κίνδυνοι για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα πληθαίνουν καθώς οι πιθανότητες πραγματοποίησης ενός ακραίου σεναρίου αυξάνονται.
«Η Κύπρος, ως μικρή και ανοικτή οικονομία, καλείται να συνεχίσει την εφαρμογή συνετών και πειθαρχημένων πολιτικών, ενισχύοντας περαιτέρω την ικανότητά της να απορροφά εξωτερικούς κραδασμούς. Με σταθερή και διορατική πλοήγηση, η οικονομία μας μπορεί να αξιοποιήσει νέες ευκαιρίες και να ενισχύσει περαιτέρω τη θέση της στον ευρωπαϊκό και διεθνή οικονομικό χώρο», αναφέρει.
Δημόσιος και τραπεζικός τομέας πρωταγωνιστές στη διατήρηση της σταθερότητας
Σε αυτό το περιβάλλον, τονίζει, καθίσταται αναγκαία η ενίσχυση των περιθωρίων ασφάλειας σε κάθε τομέα της οικονομίας, με τον δημόσιο και τον τραπεζικό τομέα να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια διατήρησης της σταθερότητας και της ανάπτυξης.
Όσον αφορά τον δημόσιο τομέα, σημειώνει ότι ο στόχος για περαιτέρω μείωση του δημόσιου χρέους θα πρέπει να παραμείνει σταθερός, με έμφαση στον περιορισμό των ανελαστικών δαπανών και τον εξορθολογισμό του κρατικού μισθολογίου.
«Ο μόνος αξιόπιστος τρόπος ενίσχυσης της ανθεκτικότητας έναντι ενδεχόμενης μείωσης των δημοσίων εσόδων σε περιόδους ύφεσης, είναι η ενίσχυση της ευελιξίας στις δημόσιες δαπάνες», αναφέρει.
Προσθέτει ότι η ταχύτερη υλοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην αύξηση της παραγωγικότητας και στη διαφοροποίηση της οικονομίας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέων τομέων και την προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό.
Ο Διοικητής επισημαίνει την ανάγκη ενίσχυσης των προσπαθειών προσέλκυσης ποιοτικών επενδύσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας, λόγω του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Τονίζει επίσης τη σημασία της ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής με εξαγωγικό προσανατολισμό και της προώθησης διαρθρωτικών αλλαγών για την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.
Σε σχέση με τον τραπεζικό τομέα σημειώνει την ανάγκη διαφύλαξης της ανθεκτικότητας των τραπεζών αλλά και της ικανότητας χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Ο Διοικητής υπογραμμίζει ότι η αβεβαιότητα και οι συνεχείς αλλαγές στο περιβάλλον καθιστούν δύσκολη την ακριβή εκτίμηση των κινδύνων, απαιτώντας πιο προνοητική προσέγγιση. Επισημαίνει την ανάγκη τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να προστατεύουν τα ισχυρά κεφάλαιά τους και να είναι προσεκτικά στη διαχείριση λειτουργικών δαπανών και μερισμάτων. Αναφέρει ότι πρόσφατα η ΚΤΚ αύξησε το αντικυκλικό απόθεμα ασφάλειας στο 1,5% για να ενισχύσει την ανθεκτικότητα των τραπεζών σε περιόδους κρίσεων. Επίσης, τονίζει τη σημασία της διαχείρισης του κινδύνου φήμης, καθώς οι αρνητικές εξελίξεις μπορεί να πλήξουν την εμπιστοσύνη και να προκαλέσουν φυγή κεφαλαίων ή υποβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας.
Αναφέρει ότι η κυπριακή οικονομία έχει αποδείξει την ευελιξία και την προσαρμοστικότητά της σε δύσκολες περιόδους.
«Στο σημερινό, ασταθές και μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, η διορατικότητα, η σύνεση και η ευελιξία αποτελούν θεμελιώδη εργαλεία για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης», προσθέτει.
Αναφέρει ακόμα ότι στην ψηφιακή εποχή της τεχνητής νοημοσύνης ο ρυθμός προσαρμοστικότητας επιβάλλεται να είναι ταχύτατος.
